Sağlık kurumlarında veya dışında gerçekleşen vefat durumlarında ölüm belgesinin ilgili kurumca düzenlenmesinin ardından; cenazelerin taşınması, yıkanması, kefenlenmesi, defnedilmesi ve defin işleminin kayıt altına alınmasına yönelik hizmetler Mezarlıklar Dairesi Başkanlığı Defin Hizmetleri Şube Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmektedir.
Cenaze İşlemleri
- Alo 188 Cenaze Hizmetleri Hattı haftanın her günü 24 saat, resmi ve dini bayram günleri de dahil olmak üzere kesintisiz hizmet vermekte olası bir vefat durumunda ücretsiz aranarak cenaze ve defin işlemlerine ilişkin yardım alınabilmektedir.
- Mezarlıklar Dairesi Başkanlığı, resmi ve dini Bayram günleri dahil olmak üzere 365 gün, 24 saati Umum – i Hıfzıssıhha Kanunu’nun emredici hükümleri doğrultusunda kesintisiz hizmet vermektedir.
- Alo 188 Cenaze Hizmetleri Hattı aracılığı ile tüm vatandaşlarımızın şikayet ve talepleri anında değerlendirilmektedir.
Cenaze Anında İlk Yapılması Gerekenler
Ölüm olayı evde meydana gelmiş ise; Alo 188 Cenaze Hizmetleri Hattı aranarak vefat durumuna ilişkin bilgi verilir. Vatandaşlarımız Alo 188 Cenaze Hizmetleri Hattı tarafından bağlı bulunulan İlçe Belediye Tabipliğine yönlendirilir ve aynı zamanda cenazenin bulunduğu bölgeye cenaze aracı gönderilir. Eve gelen tabibin düzenlemiş olduğu Ölüm Belgesi ile birlikte defin kaydı yapılması ve cenazeini yıkama-kefenleme işlemleri için Güven Cenaze aracı ile cenazenin morga alınması sağlanır.
Gömme izin belgesi verilmesi
(1) Ölüm resmi sağlık kurumlarında gerçekleşmiş veya resmi sağlık kurumuna getirilmiş ise, gömme izin belgesi sağlık kurumunca düzenlenir ve kurumun müdürü veya baştabibi tarafından tasdik edilir.
(2) Ölüm özel sağlık kuruluşlarında gerçekleşmiş ise, ölüme sebep olan hastalık esnasında tedavi eden tabibin verdiği gömme izin belgesi varsa bu belge belediye tabibi tarafından tasdik edilmek şartıyla geçerli olur.
(3) Ölümün sağlık kurumları dışında gerçekleşmesi durumunda gömme izin belgesi cenazenin bulunduğu yerdeki belediye tabibi tarafından verilir.
Ölüm Olaylarının Bildirilmesi
Şüpheli ölümler
Ölüyü muayene edenler veya gömme izin belgesi vermeye yetkili olanlar vefat sebebinin doğal olmayan yollardan olduğuna dair şüphe ve kanaat taşıdıkları takdirde adli makamları, bulaşıcı hastalıktan olduğuna dair şüphe taşıdıklarında ise sağlık il müdürlüğünü haberdar etmeden gömme izin belgesi düzenlemezler.
Ölüm olaylarının nüfus müdürlüğüne bildirilmesi
Ölümler, ölüm olayının meydana geldiği tarihten itibaren 10 gün içinde gömme izin belgesini düzenleyenler tarafından nüfus müdürlüğüne bildirilir.
Yabancı uyrukluların ölümü
Ülkemizde turistik veya ticari amaçla yada yerleşik olarak bulunan yabancı uyruklu kişilerin ölümlerinin aynı usullerle bildirilmesi zorunludur.
Fakir ve kimsesizlerin cenaze işlemleri
(1) Fakir ve kimsesiz cenazeler herhangi bir ücret almaksızın defnedilir,
(2) 0-6 yaş arası çocukların cenazeleri ücretsiz defnedilir,
(3) Personel yakınları (eş, çocuk, ana, baba, kardeş) ücretsiz defnedilir,
(4) Donör olarak değerlendirilen cenazelerin defin ve nakil hizmetleri ücretsiz yapılır,
(5) Yeşilkartlı cenazelerin defni ücretsiz yapılır.
Cenazelerin yıkanması
(1) Gömme izin belgesi alındıktan sonra yakınlarının talebi halinde, ölüler gassal hocalar tarafından gasilhanelerde yıkanır, kefenlenir ve tabutlanır.
(2) Cenaze yakınlarının talebi doğrultusunda cenaze yıkama aracı ile cenazenin bulunduğu mahalde yıkanır, kefenlenir ve tabutlanır.
Nakil İşlemleri
Cenaze nakil araçlarının temini
Cenazelerin kolayca ve usulü dairesinde nakli hususunda, gerekli cenaze nakil aracı, tabut ve benzeri donanımın temini Büyükşehir Belediyesi tarafından sağlanır. Büyükşehir Belediyelesi bu görevi kendi veya izin verecekleri özel şirketler vasıtasıyla da yerine getirir. Genel araçların cenaze nakli, cenaze nakil araçlarının başka amaçlarla kullanılması yasaktır.
Cenazelerin yurtdışına nakli
Deniz, hava ve demiryolu ile yurtdışına yapılacak cenaze nakillerinde, belediye hekimleri tarafından yol izin belgesi düzenlenir, ilgili sağlık biriminden cenaze geçiş izin belgesi alındıktan sonra; naklin yapılacağı yerdeki Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğünün sağlık işleri görevlilerine belgeler teslim edilerek nakil gerçekleşir.
Anlaşmalı ülkelere cenaze nakli
Anlaşmalı ülkelerden ülkemize gelecek veya ülkemizden anlaşmalı ülkelere nakledilecek her cenaze ve cenaze parçası için ölümün vukuu bulduğu yerin yetkili
makamından, cenazeler için geçiş izin belgesi alınacaktır. Bu belgeyle birlikte cenaze naklinin tıbbi ve kanuni açıdan hiçbir sakınca doğurmadığını ve usulüne uygun olarak tabutlandığını gösterir resmi bir belge düzenlenir.
(2) Cenaze anlaşmalı ülkeler dışında bir ülkeye götürülecekse cenaze yakınları tarafından o ülkenin cenaze nakli için istediği belgeler ve cenaze yol izin belgesi aldıktan sonra nakil işlemi yapılır.
Bulaşıcı hastalıktan ölenlerin nakli
Kolera, veba, çiçek, şarbon, cüzam ve ruam hastalıklarından vefat edenlerin, vefatlarının üzerinden bir sene geçmeden bulunduğu beldeden yurtiçi veya yurtdışındaki başka bir beldeye nakli yasaktır.
Yurtdışından gelen cenazeler
Yabancı ülkelerden getirilen cenazelerin nakline müsaade edildiğini ve naklinde sağlık yönünden sakınca bulunmadığını gösteren cenazenin geleceği yerin yetkili makamından verilmiş cenaze nakil belgesi ibraz edilmesi zorunludur. Cenaze nakil belgesinde cenazenin kimlik numarası, ad ve soyadı, baba adı, ölümün vukuu bulduğu yer, tarih, ölüm sebebi, nakline izin verildiğinin ve naklinin sağlık sakıncası doğurmayacağının kaydedilmesi zorunludur.
Ölü küllerinin nakli
Kendisi veya birinci derecede yakını Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayanların küllerinin ülkemize nakli yasaktır. Vatandaşlarımızın ölü küllerinin ülkemize naklinin istenildiği durumlarda; nükleer, biyolojik veya bunlar gibi bir tehlike arz etmeyip sadece ölü külü olduğunun tespitinin yapılması amacıyla, öncelikle akredite bir laboratuarda beyan edilen külün insan cesedinin yakılmasıyla ortaya çıkan kül olduğuyla ilgili kapsamlı analizleri cenaze sahibi tarafından yaptırılır. Daha sonra eğer başkaca bir engel yoksa cenaze külü uygun bir mezarlıkta muhafaza edilir.
Cenazenin defni
(1) Mezarlık olarak seçilmiş yerlerden başka yerlere cenaze defni, 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanununun 211 nci maddesinde belirtilen istisna haricinde yasaktır. Gömme izin belgesi alınmadıkça hiçbir cenaze gömülemez.
(2) Mezarlıklara sabah saat sekizden akşam gün batıncaya kadar cenaze gömülebilir. Bu saatler dışında zorunlu sebepler haricinde cenaze gömülemez. Zorunlu sebebin tayini Büyükşehir Belediye başkanına aittir.
(3) Adli tıptan ve diğer resmi dairelerden gelen kimliği belirsiz cenazeler dahil olmak üzere yetkili ve görevli makamlardan Gömme İzin Belgesi alınmayan cenazeler mezarlığa kabul edilmez.
(4) Bir mezar yerine mükerrer defin 5 yıldan önce yapılamaz. Her mezara bir ölü defnedilir. Aynı mezara definden itibaren 5 yıl geçmesi halinde, cenazenin birinci derecede yakınlarının imzalı izin beyanı alınarak mükerrer defin yapılabilir.
Bulaşıcı hastalıklardan ölenlerin defni
(1) Bulaşıcı ve salgın bir hastalıktan öldüğünden şüphelenilen cenazelerden tabip tarafından gerekli görülmesi durumunda örnek alınabilir, bu cenazelere otopsi yapılabilir.
(2) Bulaşıcı ve salgın hastalığın mevcut olduğu veya tehdit ettiği mahallerde, İl sağlık müdürlüğünce bütün cenazelerin gömülmeden önce bir tabip tarafından muayenesi zorunludur.
(3) Özel tedbirlere tabi olarak defni gereken cenazeler ilgililerin gözetimi altında defnedilir. Mezardan çıkarılarak başka bir yere cenaze nakli
(1) Büyükşehir Belediyesi sınırları içindeki mezarlıklardan başka bir mezarlığa nakil amacıyla cenaze çıkarılabilmesi için Büyükşehir Belediye tabibinden izin alınması zorunludur.
(2) Bir yılı doldurmayan cenazeler nakledilemez.
Mezar Türleri
Birinci sınıf mezarlar (Aile Mezarları)
(1) Bu mezarlar 4’er kişilik olup, 24 m2’dir. Talep halinde birden çok olmak üzere, ölüm şartı aranmaksızın Büyükşehir Belediye Meclisi’nce belirlenen ücretini ödemek suretiyle, Tahsis talep eden kişi almış olduğu aile mezarlığına gömülmesini istediği veya istemediği kişileri önceden belirleyebilir. Belirlediği isimleri satış anında veya daha sonra Mezarlıklar Şube Müdürlüğü’ne bildirmek zorundadırlar.
(2) Aile Mezarlığı tahsisi alanlar tahsis edilen mezar yerinin alt yapısını ve çevrimini en geç 6 (altı) ay içerisinde Mezarlıklar Şube Müdürlüğü’ne tasdik ettirerek yaptırmalıdır.
İkinci sınıf mezarlar
(1) Bu mezarlar şahsa mahsus olup, ölüm şartı aranmaktadır. Büyükşehir Belediye Meclisi’nce belirlenen, ücretini ödemek suretiyle verilir. Daha önceden yer belirlemeksizin ada ve parsel sırasına uyularak kazı ve gömü işlemi yapılır. Ayrıca bu mezarlar fakir ve kimsesizlere ücretsiz olarak verilir.
Çocuk mezarları
Toprak mezar olup, 0-6 yaş arası çocukların ücretsiz defin işlemleri yapılır.
Şehit mezarları
Toprak mezar olup, şehitler için ücretsiz olarak verilir.
Yabancı mezarlar
Gayrimüslim cenazeler için oluşturulan adada oluşturulan tek mezar olup, Belediye Meclisi’nce belirlenen ücret karşılığı verilir.
Mücavir saha ve mahalle mezarlıkları Mücavir saha içerisinde yer alan ve Mezarlıklar Şube Müdürlüğü’nün izni olmadan defin yapılamayan mezarlıklar
